Mijn werk bij Werken aan Herstel in Zoetermeer: een spiegel

Serie: Ik ben iemand en ik kan iets.

Nita: ‘Ik probeer altijd open en nieuwsgierig te zijn naar de mens achter de problematiek  – wie bén jij?’

‘Mijn naam is Nita en ik werk als ervaringsdeskundige bij Werken aan Herstel in Zoetermeer. De herstelcursussen die we geven zijn toegankelijk voor alle inwoners van Zoetermeer die aan hun mentale welzijn willen werken. Zonder dat ze een GGZ-verwijzing nodig hebben. Het mooie is dat alle cursussen gratis zijn, omdat iedereen het recht heeft op ondersteuning in zijn of haar herstelproces. Ik geef bijna alle cursussen, zoals ‘Herstellen doe je zelf’ en ‘Wellness Recovery Action Plan (WRAP)’.

Daarnaast ben ik betrokken bij verschillende projecten, zoals Bemoeizorg en Preventie in de Praktijk (PIP). Bemoeizorg richt zich op zorgmijders – mensen die hulp nodig hebben maar die niet snel zelf zoeken. Wij proberen hen te bereiken, samen met andere instanties. PIP is een project waarbij we de bewoner centraal stellen en samen een plan maken om hulpvragen aan te pakken. Hierbij ligt de nadruk op: ‘wat wil ik, wat kan ik en wat heb ik nodig’ , in plaats van dat er over iemand wordt beslist.

Daarnaast ben ik crisiskaartconsulent. Dit betekent dat ik samen met iemand een crisiskaart opstel waarin staat hoe hulpverleners, en bijvoorbeeld de politie, het beste met hem of haar kunnen omgaan in een crisissituatie. Dit voorkomt escalatie en helpt mensen om regie te behouden, zelfs in moeilijke momenten.

Meer dan alleen mijn werk

Mijn werk is belangrijk voor me, maar ik ben natuurlijk meer dan alleen een ervaringsdeskundige. Ik ben moeder, grootmoeder en echtgenote. Mijn drie dochters zijn volwassen en ik heb zes kleinkinderen. Daarnaast ben ik ontzettend creatief. Ik kan edelsmeden, sieraden maken, tekenen, schilderen, haken, breien en naaien. Mijn handen moeten altijd bezig zijn, ik verveel me nooit. Mijn man zegt weleens gekscherend: “Jij spaart hobby’s.” En daar zit wel wat in. Als ik me ergens in verdiep, dan wil ik er ook echt helemaal in duiken – en meteen alle spullen en gereedschap aanschaffen. Ik kan cursussen geven met wat ik allemaal heb, dat heb ik ook een tijd lang gedaan in onze flat.

Wat ik heb meegemaakt bracht me hier

Wat ik in mijn werk heel belangrijk vind, is verbinding. Zonder verbinding kan ik niet werken. Ik heb in mijn eigen behandeling meegemaakt hoe frustrerend het is als er geen klik is met een hulpverlener. Dan zit je tegenover elkaar, maar kom je nergens. Daarom probeer ik altijd open en nieuwsgierig te zijn naar de mens achter de problematiek. “Het zal me een worst wezen wat je hebt,” zeg ik vaak, “maar wie bén jij?”

Ik deel soms iets van mijn eigen ervaringen, maar altijd met een doel. Niet om mijn verhaal te vertellen, maar om de ander te laten weten dat die niet alleen is. Ik heb zelf misbruik en zware depressies meegemaakt. Ik weet hoe het is om vast te zitten in destructieve gedachten. Maar ik weet ook hoe het is om daaruit te komen. Daarom richt ik me in mijn cursussen niet alleen op wat er is gebeurd, maar vooral op: Wat ga je nu doen? Hoe ga je jezelf helpen?

Wat Werken aan Herstel in Zoetermeer bijzonder maakt

Het mooiste aan Werken aan Herstel vind ik dat het een plek is waar mensen zich welkom voelen. Ik zeg altijd: “Supergoed dat je hier bent.” Mensen onderschatten vaak hoe moeilijk het is om je huis uit te komen en ergens naartoe te gaan als je in een depressie zitten. Ik wil dat ze zich gezien voelen, dat ze weten dat ze ertoe doen. Soms betekent dat simpelweg dat bijvoorbeeld iemand aanwezig is, ook als die persoon niet actief meedoet, al een overwinning is.

Wat ik ook belangrijk vind, is humor. Waarom moet alles altijd zo zwaar zijn? Het leven ís al zwaar genoeg. Ik geloof in de kracht van zelfspot. Soms is het enige wat je kunt doen, even lachen om jezelf. Dat maakt het draaglijker.

Wat ik over mezelf heb ontdekt

Werken aan Herstel in Zoetermeer heeft mij ook veel geleerd. Elke groep, elk gesprek houdt mij een spiegel voor. Ik hoor verhalen en denk: Oh, zo heb ik er nog nooit tegenaan gekeken. Het werk houdt me met beide benen op de grond. We zitten allemaal in een proces, en ik leer net zoveel van hen als zij van mij. We zijn gelijkwaardig.

Misschien wel het belangrijkste dat ik heb geleerd, is dat je er gewoon moet zijn voor iemand. Vaak willen we oplossingen aandragen, iets doen, maar eigenlijk hoef je niet zoveel. Je hoeft er alleen maar te zijn. Want kun je iemand redden? Kun je iets ad hoc veranderen? Volgens mij niet. Het enige wat hij wil, is een luisterend oor. Laat iemand zelf bedenken wat hij wil.

Ik ben dankbaar dat ik dit werk mag doen. Dat ik een stukje mag meelopen in iemands proces. Dat mensen mij toelaten in hun kwetsbaarheid en dat ik hen op hun weg naar herstel mag ondersteunen. Dat is een voorrecht, en daar haal ik elke dag kracht uit.’

Tekst en foto van Kim van de Wetering

Mijn werk bij Werken aan Herstel in Zoetermeer: vertrouwen teruggeven

Serie: Ik ben iemand en ik kan iets.

Edwald: ‘Ik heb geleerd dat wat voor mij normaal is, voor een ander een wereld van verschil kan maken’

‘Sinds maart 2025 werk ik als ervaringsdeskundige bij Werken aan Herstel Zoetermeer. Mijn hoofdtaak is het promoten van de crisiskaart: ik geef voorlichting en probeer zoveel mogelijk mensen te bereiken met deze belangrijke tool. Ook werk ik mee aan de Binnenbaan. Dat is een traject waarin we jongeren begeleiden die willen re-integreren op de arbeidsmarkt of terug willen naar school. Ik help bij de intake- en kennismakingsgesprekken, waarin we samen onderzoeken wat iemand nodig heeft om een stap vooruit te zetten. Verder val ik in bij creatieve herstelgroepen als dat nodig is, en ondersteun ik collega’s waar ik kan. Omdat ik nog vrij nieuw ben, kijk ik steeds waar ik van betekenis kan zijn.

Mijn andere rollen in het leven

Buiten mijn werk om heb ik meerdere rollen die belangrijk voor me zijn. Zo geef ik bokstraining en train ik zelf ook nog wekelijks. Ik help een sportleraar met zijn lessen en begeleid jongeren richting wedstrijden. Sport is voor mij een manier om balans te houden en mijn energie kwijt te kunnen.

Daarnaast ondersteun ik mijn vriendin in haar inburgeringsproces. Ik help haar met praktische zaken, werk en integratie. Ik run mijn eigen huishouden, volg een sportopleiding en studeer daarnaast aan een ondernemerschool. Er is altijd wel iets te doen, maar dat geeft me ook voldoening. Ik ben graag bezig en ik leer continu bij.

Wat ik heb meegemaakt bracht me hier

Rond 2010 maakte ik een ingrijpende periode door. Wat ik doormaakte wordt wel een ‘Kundalini-psychose’ genoemd. Ik was daarvoor al depressief en worstelde met zingeving. Het was een opstapeling van problemen: thuis ging het niet goed, ik had veel stress en ik zag het allemaal even niet meer zitten. Waarschijnlijk gaf mijn lichaam als tegenreactie een enorme hoeveelheid energie vrij, wat psychoseverschijnselen gaf: verwarring, slapeloosheid en hallucinaties. Uiteindelijk leidde het tot een crisis, maar ook tot het begin van mijn herstelproces.

De ervaring heeft me veranderd. Het liet me zien dat iedereen een crisis kan doormaken.

Hoe ik mijn ervaring inzet in mijn werk

Hoewel ik zelf geen crisiskaart heb, gebruik ik mijn eigen ervaringen en die van anderen om mensen te laten zien wat er mogelijk is. ‘Collectieve kennis’, zoals ze dat noemen. Ik vertel mijn verhaal op verschillende manieren, afhankelijk van het publiek. Soms kies ik voor mijn herstelverhaal – een positief, hoopvol verhaal over hoe ik ben opgekrabbeld. Soms vertel ik juist meer over de crisis, om duidelijk te maken wat er mis kan gaan en waarom ondersteuning zo belangrijk is. Hoe zou jij geholpen willen worden als het niet goed gaat? Wat heb je nodig om je veilig te voelen? De crisiskaart kan een waardevolle tool zijn. Niet per se op het moment dat de kaart wordt ingezet, maar het opschrijven van de fases en triggers voor een crisis; het delen daarover met anderen en die kaart op zak hebben. Daarmee leer je al heel veel over een crisis of een preventie.

Wat Werken aan Herstel Zoetermeer bijzonder maakt

Wat me meteen opviel bij Werken aan Herstel, is hoe breed het aanbod is. Er zijn zoveel verschillende cursussen en vormen van ondersteuning.

Ook het samenwerken met andere organisaties – zoals de politie of het meldpunt Bezorgd – is bijzonder. De lijnen zijn kort en de samenwerking is gericht op preventie: de positieve dingen de je kunt doen.

En ik vind het mooi dat we met crisiskaartconsulenten door die kaart mensen, die eerder niet op straat durfden, weer een gevoel van veiligheid en vertrouwen kunnen geven.

Wat ik over mezelf heb ontdekt

Wat ik vooral heb geleerd, is dat ik meer te bieden heb dan ik dacht. Dingen die ik vanzelfsprekend vind – zoals luisteren, meedenken, praktische hulp bieden – kunnen voor een ander een groot verschil maken. Ze blijken voor anderen waardevol genoeg om er een hele cursus aan te wijden. Dat zet me aan het denken. Ik besef nu beter dat ik impact kan hebben, zelfs met kleine gebaren. En dat ik soms ook meer geduld en acceptatie moet hebben, omdat iets voor de ander niet vanzelf gaat.

Daarnaast heb ik geleerd keuzes te maken. Ik kan niet alles tegelijk doen, hoe graag ik dat ook wil. Goed voor mezelf zorgen hoort er ook bij. Ik wil anderen helpen, maar ik moet ook mijn eigen energie bewaken. Het is fijn dat ik daarover kan vertellen en daarmee ook anderen kan helpen.’

Tekst en foto van Kim van de Wetering

Mijn werk bij Werken aan Herstel in Zoetermeer: verbinding mogelijk maken

Serie: Ik ben iemand en ik kan iets.

Anja: ‘Ik ben ervaringsdeskundige, kunstenaar, moeder en zoveel meer’

‘Toen ik bij Parnassia Groep begon, werd mij gevraagd of ik als ervaringsdeskundige ook op gemeentelijk niveau iets wilde betekenen voor Werken aan Herstel. Dat leek me interessant. Het idee dat iedere inwoner van Zoetermeer zonder verwijzing geholpen kan worden, sprak me enorm aan. Dus besloot ik dit als onderdeel van mijn werk op te pakken.

Ik begon met thema-avonden over onderwerpen waar vaak een taboe op rust. Eenzaamheid bijvoorbeeld. Ik merkte hoe belangrijk het voor mensen is om hun verhaal te kunnen delen en te beseffen dat ze niet alleen zijn. Andere thema’s gingen over medicatie of over werken met een psychische aandoening. Moet je daar open over zijn of niet? Hoe blijf je aan het werk?

Daarnaast begeleid ik de groep ‘Herstellen doe je zelf’ en bezoek ik als illustrator de Crea-groep. Het bijzondere aan deze groepen is dat mensen elkaar steunen in hun zoektocht naar oplossingen. Soms ontstaan er blijvende banden, zoals een app-groep waar deelnemers na lange tijd nog steeds contact met elkaar hebben. Er werd zelfs een barbecue georganiseerd. Het is mooi om te zien dat ik, samen met andere ervaringswerkers, zulke verbindingen mogelijk kan maken.

Mijn andere rollen in het leven

Naast mijn werk bij Werken aan Herstel ben ik ook beeldend kunstenaar. Mijn illustraties richten zich vaak op de zorg en de kwetsbaarheid van mensen. Ik vind het bijzonder om te tekenen wat mensen beweegt en hoe ze hun emoties beleven. Voor Werken aan Herstel heb ik bijvoorbeeld een illustratie gemaakt voor een verwijskaart. Daarnaast maak ik autonoom werk en exposeer ik af en toe.

Mijn kunstenaarschap verweef ik met mijn werk in de GGZ. De verhalen die ik hoor en de processen die ik zie, inspireren me. Andersom breng ik ook creativiteit in mijn werk als ervaringsdeskundige. Bij Parnassia Groep gebruik ik beeldende kunst als middel voor herstel en ontspanning. Mensen kunnen hun zorgen even opzijzetten en zich uiten op een andere manier dan met woorden.

Wat ik heb meegemaakt bracht me hier

Ik heb een moeder die psychosegevoelig is. En toen ik een jaar of 34, 35 was kreeg ik zelf mijn eerste psychose. Later volgde een zwaardere episode waarvoor ik werd opgenomen. Ik wilde begrijpen wat er gebeurde en dook in de wereld van psychiatrie en psychosegevoeligheid. Ik las boeken, zocht informatie en schreef uiteindelijk mijn eigen boek: Psychose in kleur. Daarin probeer ik stigma’s en vooroordelen over psychische aandoeningen te doorbreken.

Mijn zoon, die ook veel heeft meegemaakt door mijn psychoses, gaf aan dat ik door het schrijven van dat boek opener was geworden. Dat was een keerpunt voor mij. Ik besloot dat ik mijn ervaringen wilde inzetten om anderen te helpen. Niet als slachtoffer, maar als iemand die anderen begrijpt en vooruit kan helpen. Daarom solliciteerde ik bij Parnassia Groep, zonder diploma als ervaringsdeskundige, maar met mijn boek onder mijn arm. Mijn manager gaf me de kans, en daar ben ik nog steeds dankbaar voor.

Wat Werken aan Herstel bijzonder maakt

In mijn werk zet ik mijn ervaring bewust in. Als iemand moeite heeft met het verwerken van een opname, kan ik daar iets over delen. Niet om het gesprek over mezelf te laten gaan, maar om de ander te laten weten: ik weet hoe het voelt, en ik begrijp je. Soms hebben mensen dan aan een half woord genoeg.

Ik merk dat mijn achtergrond me extra voelsprieten heeft gegeven. Ik voel het als iemand zich terugtrekt of als spanning oploopt. In mijn vorige werk in de verstandelijk-gehandicaptenzorg zag ik dat er weinig aandacht en begrip was voor psychische problematiek. Ik wist dat dit precies het tegenovergestelde was van wat ze nodig hadden: nabijheid en begrip. Die benadering neem ik nu mee in mijn werk.

Wat Werken aan Herstel zo bijzonder maakt, is de diversiteit en de openheid. De collega’s hier hebben allemaal hun eigen verhaal, hun eigen pad naar herstel. We werken samen met behandelaren, psychologen en psychiaters, maar we leren vooral veel van elkaar. Dat geeft een enorme verbondenheid.

Ook deelnemers aan de groepen halen hier veel uit. Soms ontdekken ze talenten die ze dachten kwijt te zijn. Bijvoorbeeld een vrouw die vroeger activiteitenbegeleider was. Ze vroeg me of ze een koffieuurtje kon starten voor cliënten, gecombineerd met creativiteit. Dat koffieuurtje is een succes geworden. Zij bloeide op, omdat ze iets terugkrijgt van wat ze ooit had. Dat is de kracht van herstel.

Wat ik over mezelf heb ontdekt

Door Werken aan Herstel heb ik geleerd dat herstel niet in een rechte lijn omhooggaat. Het gaat met pieken en dalen. Dat geldt niet alleen voor cliënten, maar ook voor mij. Ik heb geleerd dat ik niet altijd de sterke begeleider hoef te zijn. Het is oké om te laten zien als ik zelf een mindere dag heb. Dat maakt me geloofwaardiger en menselijker. Wat ik ook heb geleerd, is dat ik mezelf niet hoef te verstoppen. Ik was altijd bezig met pleasen, met ideaal proberen te zijn. Maar dat is onhaalbaar.

Ik ben ervaringsdeskundige, kunstenaar, moeder en zoveel meer. Alles bij elkaar maakt mij dat wie ik ben. En dat is precies wat ik anderen ook gun: dat ze zichzelf mogen zijn, met alles wat daarbij hoort.’

Tekst en foto van Kim van de Wetering

Mijn werk bij Werken aan Herstel in Zoetermeer: van worstelen naar inspireren

Serie: Ik ben iemand en ik kan iets.

José: ‘Ik zie mezelf niet meer als ziek, maar als kwetsbaar, en met die kwetsbaarheid kan ik leren omgaan’

‘Ik werk al vijf jaar als vrijwilliger bij Werken aan Herstel Zoetermeer. Ik begeleid herstelgroepen, zoals ‘Herstellen doe je zelf’ en andere herstelwerkgroepen. In het begin deed ik dat samen met een medewerker die opgeleid is tot ervaringswerker maar tegenwoordig draai ik die groepen ook wel samen met een andere vrijwilliger. In het begin vond ik dat spannend, maar het loopt goed. Het is fijn om iemand naast je te hebben waarmee je kunt sparren, ook buiten de groep om.

Binnenkort ga ik ook beginnen met het geven van voorlichting over de crisiskaart. Ik ben zelf crisiskaarthouder en vertel daar graag over, ook in mijn persoonlijke omgeving. Ik merk dat ik daar best fanatiek in ben. Als ik met een stapel folders op een marktje sta, wil ik echt iets bereiken. Ik probeer te leren om dat los te laten: dat het al waardevol is dat ik er gewoon ben.

Mijn andere rollen in het leven

Ik ben getrouwd met Mark en moeder van twee dochters die inmiddels het huis uit zijn. Ze doen het hartstikke goed en ik ben heel trots op ze. Naast mijn werk hier ben ik actief in de cliëntenraad van mijn thuisbegeleidingsorganisatie. Verder hou ik van wandelen, fietsen en buiten zijn. Ik heb een hond en twee katten, en ik had jarenlang een paard, dat nu bij mijn dochters is ondergebracht. Ik ben graag creatief bezig, en nadat er een paar jaar wat minder wat minder ruimte voor was is vriendschap erg belangrijk voor me. Ik heb een vriendinnengroep van tien vrouwen met wie ik veel lol heb. Met één van hen ga ik graag naar de sauna.

Wat ik heb meegemaakt bracht me hier

Van 2000 tot 2020 worstelde ik met het idee dat ik ‘beter’ moest worden. Ik was in 2000 IC-verpleegkundige, moeder van twee jonge kinderen, en tijdens de zwangerschap van mijn tweede raakte ik in een diepe depressie. Na de geboorte bleef dat gevoel. Op een gegeven moment liep ik weg van huis. Mijn kinderen waren alleen thuis toen mijn man thuiskwam. Die avond werd ik opgenomen op de gesloten afdeling.

Daar kreeg ik de diagnose borderline persoonlijkheidsstoornis. Eerst was ik boos: “Dat praten jullie me aan!” Maar uiteindelijk dacht ik: noem het hoe je wilt, als je me maar helpt. Jarenlang bleef ik zoeken naar genezing, tot ik via een ervaringsdeskundige bij een herstelwerkgroep terechtkwam. En dát veranderde alles. Ik dacht: dit is een totaal andere manier van naar jezelf kijken. Niet meer ziek, maar kwetsbaar. En dat voelt echt anders. Toen begon mijn herstel pas echt.

Wat Werken aan Herstel Zoetermeer bijzonder maakt

Wat ik doe in de herstelgroepen, is niet alleen mijn verhaal delen. Ik probeer vooral te inspireren. Mensen vragen vaak: ‘Wat heb jij gedaan, wat moet ik doen?’ Maar wat mij heeft geholpen, hoeft voor hen niet te werken. Ik probeer hen aan te moedigen om zélf te ontdekken wat hen helpt. En als mijn eigen verhaal ergens bij aansluit, gebruik ik het.

In het begin zat ik zelf nog volop in mijn herstel. Dan deed ik mee als deelnemer, en het hielp me ook. Maar nu gebruik ik mijn rol vooral om anderen aan te moedigen en hun proces te faciliteren. Mijn eigen herstel ondersteun ik via mijn eigen kanalen: ambulante begeleiding, goede gesprekken met mijn man, vrienden en vriendinnen. Zo hou ik ruimte in de groep voor de deelnemers. Dat is een mooie groei die ik bij mezelf zie.

Wat dit werk zo bijzonder maakt, is dat je echt iets kunt betekenen voor anderen, puur door te zijn wie je bent. Vanuit mijn verpleegkundige achtergrond zit het zorgen al in mijn bloed. Maar wat me in het herstelwerk zo aanspreekt, is de ervaringsdeskundigheid. Ik heb een fijne psycholoog, die me fantastisch helpt. Maar een ervaringsdeskundige doet iets wezenlijk anders, wat ik óók nodig heb voor mijn herstel. Een ervaringsdeskundige geeft mij ook hoop voor de toekomst. Ik hoop dit eveneens aan anderen te geven.

Wat we doen bij Werken aan Herstel Zoetermeer verandert je kijk op jezelf, je relaties en je mogelijkheden. Die insteek heeft mijn leven veranderd, en dat gun ik anderen ook.

Wat ik over mezelf heb ontdekt

Ik heb geleerd om anders naar mezelf te kijken. Waar ik eerst dacht: “Ik ben ziek, het lukt me toch nooit”, zie ik nu mijn kwetsbaarheid als iets waarmee ik kan leren omgaan. Ik neem verantwoordelijkheid voor mijn keuzes, ook als ze soms onhandig zijn. Het heeft mijn relaties veranderd, met mijn dochters, met mijn man, met mezelf.

Ik hoop dat mijn herstel zich blijft voortzetten – met ups en downs, maar in vertrouwen. En dat ik dat vertrouwen ook kan doorgeven aan anderen.’

Tekst en foto van Kim van de Wetering

Foto: Kim van de Wetering

Mijn werk bij Werken aan Herstel in Zoetermeer: samen het pad bewandelen

Serie: Ik ben iemand en ik kan iets.

Xander: ‘Waag de gok en probeer het, je kunt alleen maar winnen’

‘Ik werk al zeven jaar als ervaringswerker in het wijkteam van de GGZ. Daarmee geef ik de herstelgroepen bij Werken aan Herstel Zoetermeer, zoals WRAP, ‘Herstelwerkgroep’ en ‘Herstellen doe je zelf’. Daarnaast geef ik voorlichtingsavonden over verschillende onderwerpen zoals verslaving en depressie. Iedereen in Zoetermeer die geïnteresseerd is, kan daarnaartoe komen.

Mijn andere rollen in het leven

Ik ben alleenstaand, voldoening en ook sociale contacten haal ik veel uit mijn werk. Mijn vriendengroep is veranderd door mijn herstelproces; veel oude vrienden zie ik minder vaak doordat mijn leven is veranderd, maar ik heb nieuwe vriendschappen opgebouwd, vooral met collega’s. Daar ga ik af en toe mee uit eten, soms stappen of naar een festival. Ik heb een heftig leven gehad en geniet van simpele dingen zoals thuis op de bank hangen en Netflix kijken.

Wat ik heb meegemaakt bracht me hier

Ik heb een achtergrond van verslaving en depressie, en ik heb de diagnose autisme. Vroeger was ik cliënt bij GGZ Rivierduinen, waar ik zelf groepen volgde. Door de ervaringswerkers daar werd ik aangemoedigd om de opleiding tot ervaringswerker te volgen. Hoewel ik de tweejarige opleiding zwaar vond, zat ik er toch elke week. Zo heb uiteindelijk op mijn 40e mijn eerste diploma gehaald in mijn leven. Dat was een mooie overwinning. Ik ben gelijk in dienst gekomen bij GGZ Rivierduinen. Nu werk ik samen met mijn oude behandelaren als collega’s. Ze hebben me altijd gelijkwaardig behandeld. Misschien was het voor hen meer wennen dan voor mij – maar ook een succesverhaal toch, dat een cliënt zo ver kwam dat hij collega werd?

Ik zet mijn ervaring wel in, maar minimaal. De cliënten die ik spreek, zijn er om hun eigen ervaringen en verhalen te ontdekken. Als ik alleen maar over mezelf zou praten, gaat het niet meer over de cliënt, maar over mij. Daarom deel ik mijn verhaal alleen wanneer ik denk dat het waarde heeft of als ze ernaar vragen.

In het begin, als ik iemand leer kennen, vertel ik wel wat over mijn verleden en waar ik tegenaan ben gelopen. Dit helpt cliënten te begrijpen dat ik ze begrijp en dat ik soortgelijke ervaringen heb gehad. Hierdoor kan ik makkelijk aansluiten bij hun verhalen, vooral bij mensen met een verslavingsachtergrond. Soms kan ik een zin afmaken als ze haperen, omdat ik weet wat ze willen zeggen. Dat is fijn voor hen.

Wat Werken aan Herstel Zoetermeer bijzonder maakt

Toen ik de opleiding tot ervaringswerker ging doen, dacht ik dat ik de hele dag alleen maar mijn eigen verhaal zou moeten vertellen. Dat leek me een saaie baan. Maar tijdens de opleiding ontdekte ik dat er veel meer bij komt kijken en dat mijn eigen verhaal eigenlijk niet zo relevant is. Het gaat erom dat ik anderen leer reflecteren. Wat willen ze? Wat hebben ze nodig? Wat moeten ze misschien niet doen? Het gaat erom dat ik samen met hen hun pad bewandel. Ik ben zelf ook gaan reflecteren en heb veel over mezelf ontdekt.

Wat dit werk zo bijzonder maakt, is de waardering die ik krijg van de mensen die ik help. In een van de eerste gesprekken die ik had, zei iemand: “Dankjewel, daar had ik echt veel aan.” Ik dacht: wow. “Dankjewel”, dat heb ik in 15 jaar bij mijn vorige werkgever nooit gehoord. Het is geweldig om te zien hoe mensen gaan bloeien door de ondersteuning die ze krijgen. Sommige van de deelnemers geven nu ook als ervaringsvrijwilliger herstelgroepen.

Wat ik over mezelf heb ontdekt

Door mijn werk heb ik meer vertrouwen gekregen in mijn eigen kunnen. Ik heb geleerd dat ik goed ben in het geven van groepen en dat ik mensen kan inspireren met mijn verhaal. Ik heb geen schaamte meer over mijn verleden; wat gebeurd is, is gebeurd en ik ben trots op wat ik heb bereikt. Mijn werk heeft me laten zien dat je van negatieve ervaringen iets moois kunt maken en dat je kwetsbaarheid mag tonen. We zijn en blijven allemaal mensen die het soms moeilijk hebben.

Tegen iedereen die overweegt om deel te nemen aan herstelgroepen, zou ik willen zeggen: waag de gok en probeer het. Groepen duren meestal maar drie maanden, en hoewel dat lang kan lijken, is het een korte tijd in vergelijking met de voordelen die je kunt behalen. Je kunt er alleen maar beter van worden. Als het niets voor je is, heb je niets verloren, maar als het wel helpt, kan het je leven  veranderen.’

Tekst en foto van Kim van de Wetering

Mijn werk bij Werken aan Herstel in Zoetermeer: oordeelloos luisteren

Serie: Ik ben iemand en ik kan iets.

Nancy: ‘Mijn ervaringen zijn waardevol en niet alleen een last: ik kan er anderen mee helpen’

‘Als ervaringswerker bij Werken aan Herstel Zoetermeer faciliteer ik herstelgroepen, ondersteun ik mensen in hun proces en help ik hen om hun eigen kracht te ontdekken. Een tijdje sloot ik ook aan bij een overlegtafel, waar verschillende organisaties samenkomen om te kijken hoe we iemand het beste kunnen ondersteunen. Ik ben ook crisiskaartconsulent, wat betekent dat ik mensen help bij het opstellen van een crisiskaart. Daarnaast bezoek ik regelmatig inlooplocaties, gewoon om in gesprek te gaan met mensen, te luisteren en te ontdekken waar hun behoeften liggen.

In de herstelgroepen zie ik hoe mensen in korte tijd groeien. Soms al na drie weken: dan zitten ze er ineens zelfverzekerder bij, geven ze elkaar tips en voelen ze zich veilig genoeg om heel persoonlijke dingen te delen. Dat blijft bijzonder.

Mijn andere rollen in het leven

Naast mijn werk bij Werken aan Herstel ben ik zoveel meer. Ik ben moeder, partner, dochter en zus. Ik hou van muziek luisteren, zingen en meeplaybacken. Ik ben graag buiten, ik hou van humor en ik ben graag creatief bezig. Haken, schilderen, diamond painting of Lego: ik hou ervan om met mijn handen bezig te zijn.

Daarnaast hou ik van praten, maar ook van luisteren. Ik probeer zoveel mogelijk op de achtergrond te blijven, om hén de ruimte te geven en met elkaar te verbinden. Ik vind mensen interessant, omdat iedereen anders is. “Soms denk je in eerste instantie iets over iemand, en dan ga je met ze in gesprek… en blijkt het totaal anders te zijn.” Dat blijft me raken: de echte mens achter het eerste beeld.

Wat ik heb meegemaakt bracht me hier

Ik zeg weleens: “Ik heb misschien wel twéé rugzakjes vol met ervaringen, van armoede en huiselijk geweld tot verslaving. Maar uiteindelijk vond ik mijn weg. Een belangrijk kantelpunt kwam toen ik ontspanningsoefeningen probeerde. Eerst was ik sceptisch: “Hoe kan iets me meer ontspannen dan blowen?” Maar na die eerste visualisatie, dat was pure ontspanning. Ik wilde meer leren en proberen.

Toen ontdekte ik The Power of Now van Eckhart Tolle. Dat was levensveranderend. Zijn woorden hielpen me om in het moment te zijn, niet vast te blijven zitten in het verleden of bang te zijn voor de toekomst. Ik weet nog hoe ik na die eerste ervaring buiten liep, het regende en ik dacht: Wauw, er komt gewoon water uit de lucht. En iedereen doet alsof dat normaal is, maar dat is het helemaal niet. Dit is bijzonder! Dat gevoel van verwondering hielp me vooruit.

Ik wilde van jongs af aan iets met mijn ervaring te doen. Omdat ik om mijn twaalfde bij een hulpverlening kwam, waar ze niet het verschil wisten tussen een coffeeshop en koffietent. Toen dacht ik: als ik later groot ben, zou ik graag op die stoel zitten en dan wél weten wat het is als ik iemand tegenover me heb.

Wat Werken aan Herstel Zoetermeer bijzonder maakt

Wat ik het mooiste vind aan mijn werk, is het contact van mens tot mens. Soms is er helemaal niet zoveel nodig; gewoon naast iemand zitten. Of iemand groeten, dat kan zijn of haar dag helemaal een andere toon geven.

Ik zie hoe vooroordelen, ook bij mezelf, verdwijnen als je echt openstaat voor de ander. Iedereen heeft een verhaal, en vaak klopt het beeld dat we in eerste instantie van iemand hebben helemaal niet.

En wat ik supermooi vind aan Werken aan Herstel is dat we mensen weer mens laten zijn. Iemand is zoveel meer. Soms kan je zo jezelf verliezen in je diagnose of je klachten, maar heel veel van die dingen horen ook gewoon bij mens zijn. Dat is niet per se weggezet voor als je een diagnose hebt.

Ik vertel bijna nooit in details over mijn ervaring. Maar door bepaalde vragen te stellen weet de ander vaak dat je een soortgelijke ervaring hebt, omdat anders je die vraag niet zo zou kunnen stellen. Die herkenning zorgt voor verbinding.

Wat ik over mezelf heb ontdekt

Door mijn werk bij Werken aan Herstel Zoetermeer heb ik geleerd dat herstel niet altijd een rechte lijn omhoog is. Het gaat met ups en downs. Ik weet nu dat het oké is om mindere dagen te hebben en dat ik daar eerlijk over mag zijn. Sterker nog, juist door dat te laten zien, bied ik anderen een voorbeeld. Ik krijg nooit te horen dat ik zwak ben als ik zeg dat ik een mindere dag heb. Juist het tegenovergestelde.

Ik heb ook geleerd dat ik niet altijd hoef in te grijpen of direct een oplossing hoef te bieden. Soms is het genoeg om gewoon aanwezig te zijn en iemand de ruimte te geven. Vroeger vond ik stilte en alle emoties die opkomen ongemakkelijk. Nu weet ik: soms mag iets er gewoon zijn. De ervaring dat het meestal weer goed komt geeft me vertrouwen dat het niet altijd zo blijft. Juist als het er mag zijn gaat het ook sneller weer weg.

Werken aan Herstel heeft me laten zien dat mijn ervaringen waardevol zijn. Niet als last, maar als iets dat anderen kan helpen. Ik ben meer dan mijn verleden, meer dan mijn moeilijke momenten. En dat gun ik iedereen: ontdekken wie je bent, zonder oordeel, zonder druk. Gewoon mogen zijn wie je bent.’

Tekst van Kim van de Wetering

Foto: Kim van de Wetering

Mijn werk bij Werken aan Herstel in Zoetermeer: voor je medemens en voor jezelf

Serie: Ik ben iemand en ik kan iets.

Lexie: ‘Het komt goed, je kunt weer glimlachen en vrolijk zijn’

‘Ik werk als ervaringsvrijwilliger voor Werken aan Herstel Zoetermeer. Ik begeleid herstelgroepen zoals de creatieve herstelwerkgroep, waar we verschillende kunstvormen verkennen. We hebben vijf kunstenaars gekozen die allemaal iets anders doen, en we besteden twee weken aan elke kunstenaar. Bijvoorbeeld, als we Vincent van Gogh behandelen, gaan we schilderen, en als we Leonardo da Vinci behandelen, gaan we beeldhouwen. Het is heel leuk om te begeleiden en ik vind het allemaal even leuk. Ik probeer vooral mensen te laten zien dat herstellen is wat iedereen kan.

Er zijn zoveel eenzame mensen, die ik graag zou willen laten weten dat wij er zijn. Je hoeft niet in je eentje te zitten. Als je je huis uit wilt – of moet – dan zijn wij hier met een kop koffie en een luisterend oor. In de Week van de Eenzaamheid werd ik geïnterviewd voor de radio namens Werken aan Herstel Zoetermeer, en heb ik deze oproep ook gedaan.

Mijn andere rollen in het leven

Naast mijn werk ben ik echtgenote, grote zus en trotse tante van vier neefjes en één nichtje. Ik ben ook creatief bezig, lees graag en speel akoestische gitaar. Mijn man maakt ook muziek, dus we kunnen samen spelen, wat ik erg leuk vind. Ik zou ook wel cursussen willen geven met muziek en herstel, maar dat is wat ingewikkeld vanwege dure instrumenten.

Wat ik heb meegemaakt bracht me hier

Ik heb een aantal nare dingen meegemaakt in mijn verleden. Seksueel misbruik, veel verhuizingen en verschillende scholen. Ik ben ook geadopteerd, wat veel problemen met zich mee kan brengen. Dat stapelde allemaal op. Ik kreeg last van angstklachten en hallucinaties, waardoor ik bij GGZ Rivierduinen terechtkwam. Daar heb ik een herstelcursus gevolgd en genoeg certificaten behaald om vrijwilliger te worden. Nu geef ik de groepen in plaats van ze te volgen.

Ik begin niet vaak met mijn eigen verhaal. Dat zet ik eigenlijk alleen in als de situatie er écht om vraagt. Als iemand bijvoorbeeld iets meegemaakt heeft en niet weet hoe die ermee om moet gaan, dan zeg ik: “Dat heb ik ook meegemaakt, laten we erover praten.” Verder denk ik dat mijn ervaring doorwerkt in mijn lichaamstaal, dat mensen aanvoelen dat we op elkaar lijken.

Wat ik vooral met mijn ervaring laat zien, is dat mensen door hele moeilijke dingen kunnen gaan, maar dat dit niet het einde is. Als je eroverheen komt, kun je weer leren lachen, leuke dingen zien en genieten van het leven. Hoe moeilijk het er aan het begin van de reis om te herstellen ook uitziet.

Wat Werken aan Herstel Zoetermeer bijzonder maakt

Het werk hier geeft voldoening. Je doet iets goeds voor de gemeenschap, voor je medemens en voor jezelf tegelijkertijd. Je bent productief bezig en hebt een zinvolle dagbesteding. Ik vind het heel erg leuk dat elke bijeenkomst anders is, ook al geef je dezelfde groep. Wat ik ook leuk vind, is dat ik ook heel veel dingen over mezelf leer, nog steeds. Ook een groep die ik al vaker heb gegeven, waarin dezelfde dingen aan bod komen: elke keer leer ik toch weer wat dingen over mezelf. Dat vind ik bijzonder aan het werk bij Werken aan Herstel Zoetermeer.

En het inzicht: een luisterend oor bieden is soms al genoeg. Dat kunnen mensen hier vinden, zonder kosten of andere drempels. Wij zijn er gewoon.

Wat ik over mezelf heb ontdekt

Ik heb geleerd dat ik voor mezelf kan opkomen zonder dat iemand daar boos om wordt. Ik dacht altijd, als ik voor mezelf opkom, dan benadeel ik iemand anders. Maar ik heb geleerd dat mensen graag willen weten wat er in je omgaat, zodat ze rekening kunnen houden met jouw gevoelens. Duidelijkheid is belangrijk.

Ik heb ook ontdekt dat ik theoretisch ingesteld ben en dat ik me goed kan vermaken met literatuur schrijven voor de groepen. Dit wist ik niet van mezelf omdat ik dyslectisch ben, maar ik heb geleerd dat ik schrijven erg leuk vind.

Wat ik tegen mijn jongere zelf zou willen zeggen, is dat het goed komt. Je kunt weer glimlachen, vrolijk zijn en genieten van het leven. Het komt goed, hoe moeilijk het ook lijkt.’

Tekst en foto van Kim van de Wetering

Als ervaringswerker geef je cliënten perspectief

Dit artikel is geschreven door: Marja Griffioen (Adviseur Kenniscentrum Ervaringsdeskundigheid en Herstel, GGZ Rivierduinen)
En gepubliceerd op 1 november 2022 op intranet van GGZ Rivierduinen.

Janice de Jager, adviseur ervaringsdeskundigheid en herstel wijkgerichte psychiatrie, startte begin dit jaar samen met collega Thiemo een KOPP/KOV (kinderen van ouders met psychische problematiek/kinderen van ouders met verslavingsproblematiek) herstelgroep voor (jong)volwassenen. Hieronder volgt een dubbel-interview. Een gesprek met Janice als begeleider van de herstelgroep en Anne als deelneemster aan de groep.

Achtergrond

Janice
Vorig jaar ontstond het idee om samen met een collega een herstelgroep voor (jong) volwassenen te starten die als kind te maken hebben gehad met een ouder-, of ouders met psychische problematiek of verslavingsproblematiek. Er zijn wel zogeheten KOPP/KOV groepen maar die richten zich vooral op kinderen en jongeren tot 18 jaar. Ik merkte om mij heen dat er ook volwassenen zijn die behoefte hebben om met lotgenoten te praten over hun ervaringen als kind/jongere; èn de dilemma’s die zij in het volwassen leven tegenkomen die te maken hebben met hun geschiedenis.

Anne
Zo was het ook voor mij. Ik was lang niet bekend met de termen KOPP/KOV. Ik was daar, ook in mijn therapieën niet mee in aanraking gekomen. Toch liep ik wel met vragen rond. En die vragen of dilemma’s werden sterker toen ik zwanger raakte. Een dilemma vind ik bijvoorbeeld: hoe geef ik de relatie met mijn moeder vorm? Hoe doe ik dat straks richting mijn kind? Welke plek heeft mijn moeder daarin? En hoe zorg ik dat mijn kind niet belast wordt met haar problematiek? Ik heb lang gezocht naar een plek waar ik terechtkon om deze dingen te bespreken. Bij toeval kwam ik terecht bij deze herstelgroep.

De herstelgroep

Anne
Deelname aan de herstelgroep brengt me meer dan ik bij aanvang had durven hopen. De herkenning en erkenning is zo fijn. We hebben met elkaar maar weinig woorden nodig om te begrijpen wat er speelt. Als ik dingen over mijn verleden of dilemma’s vertel buiten de groep is al snel de reactie ‘maar het is en blijft toch je moeder’. Binnen de groep is er enorm veel begrip voor bijvoorbeeld de innerlijke strijd die je kunt voeren tussen loyaliteit richting je ouder(s) en het willen gaan staan voor je eigen geluk. Voor jezelf kiezen en grenzen stellen aan je ouder(s) is een thema dat eigenlijk bij iedereen in de groep speelt.

Janice
Wat ik zo bijzonder vind in deze groep is de openheid, de raakvlakken, de herkenning en de verbondenheid die daaruit ontstaat. Ik ben daarin overigens begeleider- , maar ook deelnemer. Ook ìk heb ervaring met een moeder met psychische problematiek. Ik herken de thema’s waarmee je kunt worstelen zoals die in de herstelgroep naar voren komen: loyaliteit, omgaan met emoties (waar dat vroeger niet kon of mocht), schuldgevoelens, identiteitsvraagstukken: wie ben ìk?, geleerd hebben om ‘mooi weer te spelen naar buiten toe’ en ‘de vuile was binnenboord houden’ en de split die dat in jezelf kan brengen, enzovoort. Het concept-programma voor deze herstelwerkgroep, die bestaat uit 8 themabijeenkomsten, is ontleend aan Mind Naasten Centraal (familie-organisatie), maar we hebben er, als ervaringsdeskundige ‘KOPP/KOV kinderen’ ook onze eigen invulling aan gegeven. Passend bij de groep (jong)volwassenen die nu deel uitmaakt van de groep.

Anne
Deelname aan de herstelgroep sterkt me. Voor mij is deelname aan deze groep één van de bouwstenen in mijn ontwikkeling naar autonomie, gezonde relaties, balans tussen betrokkenheid vs ‘daar laten waar het hoort’ en levensgeluk. Ik zeg één van de bouwstenen omdat ook de individuele therapie, die aan deze groep voorafging, mij veel gebracht heeft in het los komen uit de verstrikking met mijn moeder en het leren omgaan met de trauma’s die ik als kind heb opgelopen.
Ik geef nog één concreet voorbeeld van wat mij onlangs heeft geholpen helderheid te krijgen over hoe ik de relatie met mijn moeder in wil richten als mijn kindje er straks is. In de groep diende zich de vraag aan: ‘zou ik mijn kind mijn moeder oma laten noemen?’ Iets dat niet persé vanzelfsprekend is in ‘onze’ situatie. Eén van de deelnemers gaf aan dat aan de hand te hebben gehad. Hij zei afspraken te hebben gemaakt waarbij ‘de relatie op zìj́n voorwaarden zou worden ingevuld; dat het anders stopte’. Voor mij is dat een aanmoediging om mijn grenzen te stellen en deze te durven uiten. Het sterkt mijn wil om patronen in de geschiedenis te doorbreken en zich niet te laten herhalen. Het sterkt mij om mijn eigen weg te gaan.

 

Meer weten over de herstelgroep KOPP/KOV voor (jong) volwassenen?
Neem dan contact op met Janice de Jager, j.dejager@rivierduinen.nl.
Telefoonnummer: 06 27 063 090