Serie: Ik ben iemand en ik kan iets.

---

José: ‘Ik zie mezelf niet meer als ziek, maar als kwetsbaar, en met die kwetsbaarheid kan ik leren omgaan’

‘Ik werk al vijf jaar als vrijwilliger bij Werken aan Herstel Zoetermeer. Ik begeleid herstelgroepen, zoals ‘Herstellen doe je zelf’ en andere herstelwerkgroepen. In het begin deed ik dat samen met een medewerker die opgeleid is tot ervaringswerker maar tegenwoordig draai ik die groepen ook wel samen met een andere vrijwilliger. In het begin vond ik dat spannend, maar het loopt goed. Het is fijn om iemand naast je te hebben waarmee je kunt sparren, ook buiten de groep om.

Binnenkort ga ik ook beginnen met het geven van voorlichting over de crisiskaart. Ik ben zelf crisiskaarthouder en vertel daar graag over, ook in mijn persoonlijke omgeving. Ik merk dat ik daar best fanatiek in ben. Als ik met een stapel folders op een marktje sta, wil ik echt iets bereiken. Ik probeer te leren om dat los te laten: dat het al waardevol is dat ik er gewoon ben.

Mijn andere rollen in het leven

Ik ben getrouwd met Mark en moeder van twee dochters die inmiddels het huis uit zijn. Ze doen het hartstikke goed en ik ben heel trots op ze. Naast mijn werk hier ben ik actief in de cliëntenraad van mijn thuisbegeleidingsorganisatie. Verder hou ik van wandelen, fietsen en buiten zijn. Ik heb een hond en twee katten, en ik had jarenlang een paard, dat nu bij mijn dochters is ondergebracht. Ik ben graag creatief bezig, en nadat er een paar jaar wat minder wat minder ruimte voor was is vriendschap erg belangrijk voor me. Ik heb een vriendinnengroep van tien vrouwen met wie ik veel lol heb. Met één van hen ga ik graag naar de sauna.

Wat ik heb meegemaakt bracht me hier

Van 2000 tot 2020 worstelde ik met het idee dat ik ‘beter’ moest worden. Ik was in 2000 IC-verpleegkundige, moeder van twee jonge kinderen, en tijdens de zwangerschap van mijn tweede raakte ik in een diepe depressie. Na de geboorte bleef dat gevoel. Op een gegeven moment liep ik weg van huis. Mijn kinderen waren alleen thuis toen mijn man thuiskwam. Die avond werd ik opgenomen op de gesloten afdeling.

Daar kreeg ik de diagnose borderline persoonlijkheidsstoornis. Eerst was ik boos: “Dat praten jullie me aan!” Maar uiteindelijk dacht ik: noem het hoe je wilt, als je me maar helpt. Jarenlang bleef ik zoeken naar genezing, tot ik via een ervaringsdeskundige bij een herstelwerkgroep terechtkwam. En dát veranderde alles. Ik dacht: dit is een totaal andere manier van naar jezelf kijken. Niet meer ziek, maar kwetsbaar. En dat voelt echt anders. Toen begon mijn herstel pas echt.

Wat Werken aan Herstel Zoetermeer bijzonder maakt

Wat ik doe in de herstelgroepen, is niet alleen mijn verhaal delen. Ik probeer vooral te inspireren. Mensen vragen vaak: ‘Wat heb jij gedaan, wat moet ik doen?’ Maar wat mij heeft geholpen, hoeft voor hen niet te werken. Ik probeer hen aan te moedigen om zélf te ontdekken wat hen helpt. En als mijn eigen verhaal ergens bij aansluit, gebruik ik het.

In het begin zat ik zelf nog volop in mijn herstel. Dan deed ik mee als deelnemer, en het hielp me ook. Maar nu gebruik ik mijn rol vooral om anderen aan te moedigen en hun proces te faciliteren. Mijn eigen herstel ondersteun ik via mijn eigen kanalen: ambulante begeleiding, goede gesprekken met mijn man, vrienden en vriendinnen. Zo hou ik ruimte in de groep voor de deelnemers. Dat is een mooie groei die ik bij mezelf zie.

Wat dit werk zo bijzonder maakt, is dat je echt iets kunt betekenen voor anderen, puur door te zijn wie je bent. Vanuit mijn verpleegkundige achtergrond zit het zorgen al in mijn bloed. Maar wat me in het herstelwerk zo aanspreekt, is de ervaringsdeskundigheid. Ik heb een fijne psycholoog, die me fantastisch helpt. Maar een ervaringsdeskundige doet iets wezenlijk anders, wat ik óók nodig heb voor mijn herstel. Een ervaringsdeskundige geeft mij ook hoop voor de toekomst. Ik hoop dit eveneens aan anderen te geven.

Wat we doen bij Werken aan Herstel Zoetermeer verandert je kijk op jezelf, je relaties en je mogelijkheden. Die insteek heeft mijn leven veranderd, en dat gun ik anderen ook.

Wat ik over mezelf heb ontdekt

Ik heb geleerd om anders naar mezelf te kijken. Waar ik eerst dacht: “Ik ben ziek, het lukt me toch nooit”, zie ik nu mijn kwetsbaarheid als iets waarmee ik kan leren omgaan. Ik neem verantwoordelijkheid voor mijn keuzes, ook als ze soms onhandig zijn. Het heeft mijn relaties veranderd, met mijn dochters, met mijn man, met mezelf.

Ik hoop dat mijn herstel zich blijft voortzetten – met ups en downs, maar in vertrouwen. En dat ik dat vertrouwen ook kan doorgeven aan anderen.’

Tekst en foto van Kim van de Wetering

Serie: Ik ben iemand en ik kan iets.

---

Nancy: ‘Mijn ervaringen zijn waardevol en niet alleen een last: ik kan er anderen mee helpen’

‘Als ervaringswerker bij Werken aan Herstel Zoetermeer faciliteer ik herstelgroepen, ondersteun ik mensen in hun proces en help ik hen om hun eigen kracht te ontdekken. Een tijdje sloot ik ook aan bij een overlegtafel, waar verschillende organisaties samenkomen om te kijken hoe we iemand het beste kunnen ondersteunen. Ik ben ook crisiskaartconsulent, wat betekent dat ik mensen help bij het opstellen van een crisiskaart. Daarnaast bezoek ik regelmatig inlooplocaties, gewoon om in gesprek te gaan met mensen, te luisteren en te ontdekken waar hun behoeften liggen.

In de herstelgroepen zie ik hoe mensen in korte tijd groeien. Soms al na drie weken: dan zitten ze er ineens zelfverzekerder bij, geven ze elkaar tips en voelen ze zich veilig genoeg om heel persoonlijke dingen te delen. Dat blijft bijzonder.

Mijn andere rollen in het leven

Naast mijn werk bij Werken aan Herstel ben ik zoveel meer. Ik ben moeder, partner, dochter en zus. Ik hou van muziek luisteren, zingen en meeplaybacken. Ik ben graag buiten, ik hou van humor en ik ben graag creatief bezig. Haken, schilderen, diamond painting of Lego: ik hou ervan om met mijn handen bezig te zijn.

Daarnaast hou ik van praten, maar ook van luisteren. Ik probeer zoveel mogelijk op de achtergrond te blijven, om hén de ruimte te geven en met elkaar te verbinden. Ik vind mensen interessant, omdat iedereen anders is. “Soms denk je in eerste instantie iets over iemand, en dan ga je met ze in gesprek… en blijkt het totaal anders te zijn.” Dat blijft me raken: de echte mens achter het eerste beeld.

Wat ik heb meegemaakt bracht me hier

Ik zeg weleens: “Ik heb misschien wel twéé rugzakjes vol met ervaringen, van armoede en huiselijk geweld tot verslaving. Maar uiteindelijk vond ik mijn weg. Een belangrijk kantelpunt kwam toen ik ontspanningsoefeningen probeerde. Eerst was ik sceptisch: “Hoe kan iets me meer ontspannen dan blowen?” Maar na die eerste visualisatie, dat was pure ontspanning. Ik wilde meer leren en proberen.

Toen ontdekte ik The Power of Now van Eckhart Tolle. Dat was levensveranderend. Zijn woorden hielpen me om in het moment te zijn, niet vast te blijven zitten in het verleden of bang te zijn voor de toekomst. Ik weet nog hoe ik na die eerste ervaring buiten liep, het regende en ik dacht: Wauw, er komt gewoon water uit de lucht. En iedereen doet alsof dat normaal is, maar dat is het helemaal niet. Dit is bijzonder! Dat gevoel van verwondering hielp me vooruit.

Ik wilde van jongs af aan iets met mijn ervaring te doen. Omdat ik om mijn twaalfde bij een hulpverlening kwam, waar ze niet het verschil wisten tussen een coffeeshop en koffietent. Toen dacht ik: als ik later groot ben, zou ik graag op die stoel zitten en dan wél weten wat het is als ik iemand tegenover me heb.

Wat Werken aan Herstel Zoetermeer bijzonder maakt

Wat ik het mooiste vind aan mijn werk, is het contact van mens tot mens. Soms is er helemaal niet zoveel nodig; gewoon naast iemand zitten. Of iemand groeten, dat kan zijn of haar dag helemaal een andere toon geven.

Ik zie hoe vooroordelen, ook bij mezelf, verdwijnen als je echt openstaat voor de ander. Iedereen heeft een verhaal, en vaak klopt het beeld dat we in eerste instantie van iemand hebben helemaal niet.

En wat ik supermooi vind aan Werken aan Herstel is dat we mensen weer mens laten zijn. Iemand is zoveel meer. Soms kan je zo jezelf verliezen in je diagnose of je klachten, maar heel veel van die dingen horen ook gewoon bij mens zijn. Dat is niet per se weggezet voor als je een diagnose hebt.

Ik vertel bijna nooit in details over mijn ervaring. Maar door bepaalde vragen te stellen weet de ander vaak dat je een soortgelijke ervaring hebt, omdat anders je die vraag niet zo zou kunnen stellen. Die herkenning zorgt voor verbinding.

Wat ik over mezelf heb ontdekt

Door mijn werk bij Werken aan Herstel Zoetermeer heb ik geleerd dat herstel niet altijd een rechte lijn omhoog is. Het gaat met ups en downs. Ik weet nu dat het oké is om mindere dagen te hebben en dat ik daar eerlijk over mag zijn. Sterker nog, juist door dat te laten zien, bied ik anderen een voorbeeld. Ik krijg nooit te horen dat ik zwak ben als ik zeg dat ik een mindere dag heb. Juist het tegenovergestelde.

Ik heb ook geleerd dat ik niet altijd hoef in te grijpen of direct een oplossing hoef te bieden. Soms is het genoeg om gewoon aanwezig te zijn en iemand de ruimte te geven. Vroeger vond ik stilte en alle emoties die opkomen ongemakkelijk. Nu weet ik: soms mag iets er gewoon zijn. De ervaring dat het meestal weer goed komt geeft me vertrouwen dat het niet altijd zo blijft. Juist als het er mag zijn gaat het ook sneller weer weg.

Werken aan Herstel heeft me laten zien dat mijn ervaringen waardevol zijn. Niet als last, maar als iets dat anderen kan helpen. Ik ben meer dan mijn verleden, meer dan mijn moeilijke momenten. En dat gun ik iedereen: ontdekken wie je bent, zonder oordeel, zonder druk. Gewoon mogen zijn wie je bent.’

Tekst van Kim van de Wetering